Een ezel stoot zich niet tweemaal aan dezelfde steen.
Het gezegde hierboven gaat over het vermogen van mensen om te leren van hun fouten. Dit is natuurlijk ook van toepassing bij crisismanagement. Na afloop van een crisis zijn er altijd zaken aan te wijzen die beter hadden gekund. En bij een toekomstige crisis wil je die dingen natuurlijk beter doen. Maar het gaat niet alleen om het benoemen van tekortkomingen. Want tijdens een crisis gaan er ook vaak dingen goed. De creativiteit van mensen leidt vaak tot slimme oplossingen. Ook die positieve dingen wil je identificeren en vastleggen, zodat je hier in de toekomst iets aan hebt. Het vermogen van een crisisorganisatie om te leren en zich aan te passen is een kritische factor voor effectief crisismanagement. Daarom is een goede evaluatie onmisbaar na iedere crisis.
Een crisisevaluatie is een analyse en beoordeling van de aanpak van een crisis nadat deze heeft plaatsgevonden. Het gaat dan om een evaluatie van o.a.:
- Het verloop van gebeurtenissen;
- Het optreden van de crisisorganisatie;
- De effectiviteit van genomen besluiten en maatregelen;
- Plannen en procedures.
Het doel van een crisisevaluatie is om lessen te leren uit wat er is gebeurd, sterke punten en zwakke punten te identificeren, en aanbevelingen te formuleren om de reactie op toekomstige crisissituaties te verbeteren. Het gaat om het begrijpen van wat er is gedaan, hoe en waarom dingen zo zijn gelopen, en hoe de crisisorganisatie in de toekomst beter kan optreden.
De waarde van een crisisevaluatie ligt in de lessen die eruit voortkomen. Het gaat niet alleen om het identificeren van verbetermogelijkheden, maar ook om daadwerkelijk veranderingen door te voeren op basis van de lessen die zijn geleerd. Deze vormen de basis voor het aanpassen van bijvoorbeeld plannen, procedures en draaiboeken. Maar de ‘lessons learned’ kunnen ook goed dienen als input voor aanpassingen in OTO-activiteiten (opleidingen, trainingen en oefeningen) voor de crisisorganisatie.
Een succesvolle evaluatie omvat de inbreng van alle relevante belanghebbenden. Denk bijvoorbeeld aan crisisteamleden, crisiscoördinatoren, medewerkers, hulpverleners en eventueel externe partijen. Het verzamelen van verschillende perspectieven is essentieel om een volledig beeld te krijgen. Daarnaast helpt dit bij het identificeren van diverse behoeften en verbetermogelijkheden die anders mogelijk over het hoofd zouden worden gezien.
Een cruciaal aspect van effectieve crisisevaluatie is het opbouwen van een organisatiecultuur die leren omarmt. Dit gaat verder dan enkel het uitvoeren van een evaluatie na iedere crisis. Het gaat hier om openheid, transparantie en vooral, een veilige omgeving waarin medewerkers zich vrij voelen om ervaringen te delen en van fouten te leren. Zonder angst voor repercussies.
Een dergelijke organisatiecultuur vereist leiderschap dat proactief deelneemt aan initiatieven gericht op leren en verbeteren. Leiders kunnen dienen als rolmodellen door zelf open te staan voor feedback, hun eigen ervaringen te delen en actief bij te dragen aan het continu verbeteren van de organisatie.
.png)