Als we kijken naar de complexe wereld om ons heen, is het duidelijk dat alles met elkaar verbonden is. Van ecologische systemen tot menselijke samenlevingen, alles functioneert als Ă©Ă©n geheel, bestaande uit onderling afhankelijke systemen. Systemen zijn overal. Hierbij kunnen we denken aan afdelingen binnen een organisatie en organisaties onderling. Modules van een softwaresysteem en softwaresystemen onderling. Als je erop gaat letten is bijna alles wat we zien en gebruiken opgebouwd uit onderling verbonden systemen die weer bestaan uit onderling verbonden systemen, ad infinitum.
‍
Omdat systemen overal zijn, raakt dit ook aan crisismanagement. In dit licht zou je crisismanagement kunnen framen als het managen van de situatie die ontstaat als de continuĂŻteit van een systeem in het geding komt. Bijvoorbeeld de continuĂŻteit van de productie in een organisatie door voorraadproblemen.
‍
Een voorraadprobleem kan ontstaan doordat fouten gemaakt zijn bij het vaststellen van de beschikbare hoeveelheid voorraad, of door een leverancier die afspraken over de levering van nieuwe voorraad niet nakomt. Een robuust systeem is een systeem dat bepaalde cruciale eigenschappen kan behouden, ongeacht veranderingen in de interne elementen of omgeving van het systeem. Niet ieder systeem hoeft robuust te zijn, maar voor belangrijke onderdelen is een zekere mate van robuustheid cruciaal.
‍
De mate waarin de productie kan blijven draaien of snel weer opgestart kan worden hangt sterkt af van de afhankelijkheden in het systeem. Sterke afhankelijkheden tussen elementen kunnen een systeem kwetsbaar maken.
‍
In de wereld van software design wordt gebruik gemaakt van het concept “loose coupling”. Hierbij wordt geprobeerd om de onderdelen van een systeem zo los mogelijk van elkaar te laten bestaan, waardoor veranderingen of fouten in het ene onderdeel zo min mogelijk effect hebben op een ander onderdeel. Om toch goed samen te kunnen werken, is het cruciaal om duidelijk te definiëren waar de onderdelen wél vanuit mogen gaan. Een groot bijkomend voordeel; een alternatieve oplossing is eenvoudig te implementeren, mits aan de definitie voldaan wordt.
‍
Het nadeel van “loose coupling” en de meeste andere maatregelen die bijdragen aan de robuustheid van een systeem, is dat ze het systeem minder efficiënt maken. Denk hierbij bijvoorbeeld ook aan Just-In-Time voorraadbeheer. Minimale voorraad zorgt voor minder opslagproblemen, maar maakt het systeem ook kwetsbaarder voor leveringsproblemen. In algemene zin kun je stellen dat meer robuustheid zorgt voor meer complexiteit binnen het systeem.
‍
Bij het ontwerpen van een systeem of gedurende de organische groei van een systeem, moet dus continu gebalanceerd worden tussen efficiëntie en robuustheid. Onvoldoende aandacht voor robuustheid maakt het systeem kwetsbaar. Onvoldoende aandacht voor efficiëntie maakt het systeem onbruikbaar.
‍
In tijden van crisis komen afhankelijkheden binnen een systeem vaak scherp naar voren. Een crisis kan leiden tot verstoringen in verschillende delen van een systeem en kan snel doorwerken naar andere elementen. Het begrijpen van deze afhankelijkheden is cruciaal voor crisismanagement, omdat het helpt bij het identificeren van kwetsbaarheden, het inschatten van de impact van veranderingen en het nemen van effectieve maatregelen om zaken aan te pakken. Dit geldt zowel in de koude, voorbereidende fase als de warme, acute fase.
‍
Het is de moeite waard om de afhankelijkheden van cruciale systemen in jouw organisatie te analyseren en hier risicomanagement op toe te passen. Dat kan zelfs zover gaan als bij Netflix. Netflix heeft de “Chaos Monkey” ontwikkeld, een stuk software dat in productie, tijdens de normale operatie, een willekeurige server uitzet. Het beeld dat opgeroepen wordt van een aap die in een datacentrum aan kabels loopt te trekken zal nog wel een tijdje op mijn netvlies blijven. Het bestaan van deze Chaos Monkey en de verstoringen die daardoor veroorzaakt worden, dwingt de engineers van Netflix om na te denken over de afhankelijkheden in het systeem en robuustheid te implementeren. Het motto hierbij is veelgehoord in crisismanagement: “Wat je zelden doet, doe je zelden goed”.
‍
Het gaat misschien wat ver om binnen jouw organisatie iedere dag een willekeurig proces te verstoren, maar als de organisatie er niet aan ten onder gaat, durf ik wel te stellen dat deze er op termijn een stuk robuuster door wordt!
‍
